پروردگار متعال در قرآن کریم به تأکید بر لزوم دعا کردن اکتفا نمی‌کند و در آيات ديگری انسانی را که دعا نمی‌کند، تهدید می‌نماید و مي‌فرمايد اگر کسی اعراض از دعا داشته باشد و دعا در زندگي او دعا نباشد، به جهنّم خواهد رفت و در جهنّم خوار و ذليل می‌گردد:   

«وَ قالَ ربُّکُمُ ادعُونِي اَستَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتي‏ سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرينَ» ^[1]

و پروردگارتان گفت: مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم، البته كسانى كه از عبادت من تكبّر مى‏ورزند به زودى خوار و سرافكنده وارد جهنم مى‏شوند.

یعنی كساني كه از عبادت خدا رويگردان هستند و كساني كه حال دعا ندارند، اعراض از صحبت كردن و دعا و ارتباط با خدا دارند، در قيامت در حالي كه خوار و ذليل هستند، وارد جهنّم مي‌شوند.

اين مطلب خيلي مهم است، همان‌‌طور كه دعا‌كردن پاداش دنيوي و اخروي دارد، اعراض از دعا نيز عقاب خداوند را در پي خواهد داشت. خداوند در اين آيات مي‌فرمايد اگر دعا در زندگي شما نباشد من اعتنا به شما ندارم و دست عنايت من از روي سر شما برداشته مي‌شود. نبايد اين مطلب را ساده بپنداريم. مثال بي‌اعتنايي خداوند به بندگان را مي‌توان اين‌گونه بيان كرد كه اگر نيروگاه برق عنايتي به جامعه نداشته باشد و برق رساني نکند، ديگر از نور و روشنايي خبري نيست.

اگر العياذ بالله خداوند عنايت خود را از کسي منقطع گرداند، به گمراهي و حيراني و بي‌ديني دچار خواهد شد. منكر تمام اعتقادات خويش از جمله منكر امام زمان«اروحنا‌فداه»، منكر قرآن و ختم نبوت و تشيّع مي‌شود. گاهي انسان با وجود اينكه مي‌داند انجام كاري گناه و ناشايست است، آن را انجام مي‌دهد. با اين حال، هر چند خيلي بد است ولي قابل جبران است. مصيبت سخت‌تر آن است كه انسان به خود نيايد و نه تنها توبه نكند و از كردۀ خويش پشيمان نشود، بلكه گناه خود را توجيه كند و به قول جرج جرداق مسيحي كار را به جايي مي‌رساند كه ولي خدا را در مسجد، خانۀ خدا، هنگام نماز، قربة إلي الله مي‌كشد! توجيه‌گري انسان، كار را به اينجا مي‌كشاند!

در آیۀ ديگر مي‌فرمايد:

«قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ» ^[2]

یعنی اگر دعاي شما نبود، خداوند به شما توجّه و اعتنايی نداشت. اگر در زندگي انسان روح دعا كردن حاكم نباشد، اگر انسان با دعا سر و كار نداشته باشد، دست عنايت خداي متعال از او برداشته مي‌شود و  كسي كه خدا به او توجّه نكند و عنايتي به او نداشته باشد، روزگارش تيره‌تر از شب تار است و سقوط او حتمی است. 

آیۀ دیگری که تهدید بسیار مهمّی برای یأس از رحمت خداوند به شمار می‌رود، می‌فرماید:

«وَ لا تَيْأسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِنَّهُ لا يَيْأسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْكافِرُونَ» [3]

یعنی از رحمت بي‌انتهاي خدا نااميد نباشيد، كه هرگز جز كافران هيچ كس از رحمت خدا نااميد نمي‌شود. بنابراین بنده نبايد از رحمت بی مقدار خدا و استجابت دعا مأيوس باشد، هميشه بايد با حالت اميدواري دعا كند و بداند كه دعا كردن خيلي پاداش و نتيجه دارد و نیز يأس و نااميدي از رحمت خداوند گناهی در سر حدّ كفر خواهد داشت.

پی نوشت ها:

[1]. غافر / 60

[2]. الفرقان / 77

[3]. يوسف / 87